مایع آمنیوتیک، مایعی شفاف و مایل به زرد است که جنین را در دوران بارداری احاطه کرده و محیطی ایمن و مغذی برای رشد و تکامل وی فراهم می‌کند. این مایع در طول دوران بارداری دچار تغییر حجم می‌شود و هرگونه کاهش یا افزایش غیرطبیعی آن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات بالقوه باشد.تشخیص این تغییرات معمولاً از طریق سونوگرافی انجام می‌شود و در برخی موارد، ممکن است انجام آمنیوسنتز ضروری باشد.نوسانات در میزان مایع آمنیوتیک باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد تا از سلامت جنین اطمینان حاصل شود.
اهمیت مایع آمنیوتیک
- محافظت از جنین در برابر ضربات
- تنظیم دمای مناسب بدن جنین
- کمک به رشد سیستم گوارشی و تنفسی
- تقویت عضلات و استخوان‌ها
- پیشگیری از عفونت‌ها
کاهش مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس)
🔹 علل
- پارگی زودرس کیسه آب (PROM)
- اختلالات کلیوی جنین (مانند عدم تشکیل کلیه‌ها)
- مشکلات جفتی (مانند نارسایی جفت)
- مصرف برخی داروها (مانند داروهای فشار خون)
- بیماری‌های مادر از جمله فشار خون بالا و دیابت
🔹 پیامدها
- محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR)
- اختلال در تکامل ریه‌ها (هیپوپلازی ریوی)
- ناهنجاری‌های اسکلتی
- فشار به بند ناف و کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین
افزایش مایع آمنیوتیک (پلی‌هیدرآمنیوس):
🔹 علل
- دیابت بارداری
- ناهنجاری‌های جنینی (مانند مشکلات دستگاه عصبی یا گوارشی)
- عفونت‌های داخل رحمی
- مشکلات جفتی
- بارداری دوقلویی
🔹 پیامدها
- افزایش خطر زایمان زودرس
- پارگی زودرس کیسه آب (PROM)
- مشکلات تنفسی در مادر
- افزایش فشار داخل رحمی و احتمال جدا شدن جفت
تشخیص
سونوگرافی، اصلی‌ترین روش ارزیابی میزان مایع آمنیوتیک است. در موارد خاص، پزشک ممکن است آمنیوسنتز را برای بررسی دقیق‌تر انجام دهد.